Kanun,
Orta Doğu ve Kuzey Afrika'da yaygın olarak kullanılan bir telli çalgıdır. İsmi Arapça 'yasa ve yönetmek'
manasındaki 'kanun' kelimesinden gelmektedir. Araplar ise kelimeyi Grekler'in
'κανών' (kanṓn) kelimesinden ödünç
almışlardır. Kanun çalgısının bilinen tarihi MÖ. 19.yy'a dayanmaktadır. Bilinen
en eski kanun Süryaniler'in Nimrud adlı şehrinde bulunmuştur.
24-27 perde
arası bir müzik aletidir. Her bir perdedeki sesi 3 tel tınlatır. Bu
yapısıyla klavsenin ses sistemine benzer. Telleri özel
olarak müzik aletleri için üretilmiş naylon teldendir. İlk evrelerinde naylon
tel yerine bağırsaktan yapılan kiriş teller kullanılmıştır.
Dik ve yamuk
bir gövdeye sahip olan kanunun gövde tahtası çoğunlukla çınar ağacından, alt tabanı ıhlamur veya
sıkıştırılmış kontrplaktan, burgu tahtası yumuşak bir ağaç olan ıhlamurdan,
burgular gül, şimşir veya abanoz gibi sert ağaçlardan yapılır. Üç telden oluşan
her perdede diyez, bemol ve koma sesleri ayarlayabilen mandallar vardır.
Türk sanat
müziğinde kullanılan profesyonel kanun 26 perdeli olup her perdeye üçer tane
tel takıldığı hesaplanırsa toplam 78 tellidir. Bu tellerin kalınlığı yukarıdan
aşağıya doğru; 0.60 mm. 0.70 mm. 0.80 mm. 0.90 mm.
1.00 mm. 1.10 mm. 1.20 mm. çapındadır.
Kanunda
kullanılan tel, petrokimya tesislerinin kuruluşuna kadar, kuzu bağırsağının
kurutulup bir takım işlemlerden geçirilmesi sonucu değişik kalınlıklarda
üretilmekteydi. Ancak petrokimyanın kuruluşundan sonra bu sanayi dalının
üretimi olan ‘naylon-6’ hammaddesinden elde edilmektedir.
Yorumlar (0)
Yazıya ilk yorumu siz yazarak düşüncelerinizi diğer kullanıcılarla paylaşabilirsiniz.